اصطلاحات آموزش الکترونیک که باید بشناسید
شناخت اصطلاحات آموزش الکترونیک اهمیت بسیاری دارد. در این مطلب نیز مهمترین اصطلاحات این حوزه را از آخرین منابع موجود ترجمه و تالیف کرده‌ایم.
آموزش از راه دور (Distance Learning)
اولین اصطلاح آموزش الکترونیک آموزش از راه دور است. در واقع اکثر اصطلاحات آموزش آنلاین زیرمجموعه واژه آموزش از راه دور قرار می‌گیرند. این آموزش‌ها نوعی از آموزش به حساب می‌آیند که از هر کجا بدون نیاز به ارتباط چهره به چهره فراگیران با مدرس میسر میشود.
البته تفاوت این نوع از آموزش با آموزش آنلاین و الکترونیک در اینجاست که این نوع از آموزش محدود به دوره آنلاین یا روش‌های الکترونیکی نیست. در این نوع از آموزش می‌توان از جزوه، کتاب، دی وی دی آموزشی و سایر ابزارهای آموزشی بهره برد. آموزش از طریق تلفن و ایمیل نیز نوعی از آموزش از راه دور محسوب می‌شوند.
آموزش الکترونیکی (eLearning)
یادگیری الکترونیکی و آموزش الکترونیکی به نوعی نمونه کامل شده و تکامل یافته آموزش از راه دور است. برخلاف آموزش از راه دور در آموزش الکترونیکی بایست از فناوری اطلاعات و تکنولوژی بهره برد. انواع لوازم الکترونیکی همانند اینترنت، سی دی و دی وی دی آموزشی و نرم افزارهای آموزشی در این نوع از آموزش به عنوان منابع آموزشی کاربرد دارند.
البته این شکل از آموزش ممکن است به صورت آموزش ترکیبی با مدل‌های آموزشی قدیمی و سنتی ترکیب شود. یکی از ویژگی‌های آموزش آنلاین که از طریق بستر اینترنت میسر میشود کنار زدن مانع زمان و مکان برای یادگیری کاربر است.
به صورتی که کار در هر زمان و در هر کجا می‌تواند از طریق اینترنت به آموزش دسترسی داشته باشد. این روش آموزشی همچنین به شدت محدودیتی هزینه را کاهش می‌دهد و کاربران در سراسر دنیا میتوانند با هزینه اندک از مزایای آن بهره‌مند شوند و در هر لحظه آموزش‌های مورد علاقه خود را فرا بگیرند.
آموزش آنلاین (Online Education)
یادگیری آنلاین و آموزش آنلاین به نوعی از آموزش گفته میشود که فاکتور اساسی آن زمان است و نوع با کیفیت آن گونه‌ای است که کاربر در آن به نمونه‌ای از کلاس درس دقیقا شبیه سازی شده دسترسی داشته باشد.
در این نوع از آموزش باید واحدهای درسی به صورت کورس یا دوره درسی معرفی شده باشند که شروع و پایان کلاس در آن تعریف شده باشد. همچنین در کلاس‌های آموزشی باید تعداد افراد مشخصی ثبت نام کنند.
در نمونه لایو و زنده کلاس آموزشی آنلاین ترجیح و استاندارد به این صورت است که همزمان ۲۰ کاربر در کلاس شرکت کنند تا در مدیریت کلاس از سوی مدرس خللی ایجاد نشود.
موک (Massive Open Online Course)
موک (MOOC) به دوره‌ای آنلاین اطلاق میشود که در آن مشارکت نامحدود و دسترسی آزاد از طریق وب برای شرکت کنندگان میسر میشود. موک‌ها بیشتر برای آموزش دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موک را می‌توان کلاسی آموزشی با تعداد دانشجوی بسیار زیاد معنی کرد که مبتنی بر وب است و در آن دانشجویان ویدئوهای آموزشی را مشاهده می‌کنند و با مدرسان و سایر دانشجویان از طریق فروم‌های اینترنتی در ارتباطند. در برخی از موک‌ها همچنین امکان برگزاری کوئیز به صورت آنلاین نیز وجود دارد و در پایان ارزیابی انجام میشود و به شرکت کنندگان کارنامه تعلق می‌گیرد.
برای آشنایی بیشتر با موک‌ها مطلب اصطلاح موک در آموزش الکترونیکی و سامانه مدیریت یادگیری را مطالعه کنید.
آموزش آنلاین یا یادگیری آنلاین (Online Learning)
آموزش آنلاین شکلی از یادگیری است که در ۸۰ درصد فعالیت‌های آموزشی از طریق اینترنت صورت می‌پذیرد و در زیرمجموعه‌ی آموزش‌های از راه دور قرار می‌گیرد. در واقع این نوع از آموزش شکل جدیدتر آموزش از راه دور است.
در آموزش آنلاین فراگیران هرگز به صورت چهره به چهره با مدرس و سایر دانشجویان ارتباط ندارند. همچنین هر شکل از یادگیری و آموزشی که از طریق کامپیوتر و بر بستر اینترنت باشد آموزش آنلاین نام می‌گیرد.
آموزش آفلاین (Ofline Education)
کاربران در این شکل از آموزش نیز که به نوعی در زیرمجموعه آموزش آنلاین قرار می‌گیرد میتوانند با توجه به زمان بندی دلخواه در آموزش‌ها شرکت کنند.
بدیهی است در این شکل از آموزش کاربر به محتوای آموزشی دسترسی دارد و می‌تواند به طرق مختلف و با توجه امکانات ابری سامانه ابری مدیریت یادگیری مورد نظر دوره آموزشی را در زمان دلخواه مشاهده کند.
سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی (Learning Management System)
سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی و سامانه ابری مدیریت یادگیری الکترونیکی (LMS) سیستمی است که به منظور طراحی، اجرا و برگزاری دوره‌های آموزشی می‌توان بهره برد. به زبان ساده می‌توان گفت که ال ام اس نرم افزاری برای مدیریت و هماهنگی برگزاری دوره آموزشی است.
در یک نمونه ابتدایی lms و سامانه یادگیری الکترونیکی باید دست کم بتوان دوره آموزشی را مدریت کرد، به تعداد افراد نامحدودی دوره‌های آموزشی اختصاص داد و فرآیند یادگیری را که از ثبت نام در دوره آموزشی آغاز شده و به برگزاری آزمون و صدور گواهینامه ختم میشود برگزار کرد.
فعالیت‌های بیشتری همچون ارزیابی فراگیران، برگزاری کلاس زنده و انجام عملیات در اپلیکیشن در ال ام اس های پیشرفته قابل انجام است. همچنین از ال ام اس به عنوان نرم افزار آموزش مجازی یاد میشود که برای ایجاد، مدیریت، ارائه و پیگیری دوره‌های آموزش مجازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نرم افزار تحت وب است و در آن می‌توان محتوای آموزشی را مدیریت و در اختیار فراگیران قرار داد.
برای آشنایی بیشتر و دقیق‌تر با امکانات ال ام اس و سامانه ابری مدیریت یادگیری فرایاد به مطلب معرفی سامانه مدیریت یادگیری آنلاین فرایاد مراجعه کنید.
سامانه ابری مدیریت یادگیری (Cloud LMS)
با ورود به سایت کمپانی فرایاد با این عنوان «سامانه ابری مدیریت یادگیری فرایاد» روبرو می‌شوید. سامانه ابری مدیریت یادگیری نوعی پیشرفته و با امکانات بیشتری نسبت به ال ام اس یا سامانه‌‌های مدیریت یادگیری است.
سایت lms مبتنی بر ابر، پلتفرمی مبتنی بر وب است که شرکت‌های مختلف میتوانند در ارائه، پیگیری و گزارش دهی از آن بهره ببرند. مهمترین تفاوت ال ام اس ابری با مدل معمولی در این است که محتوای آموزشی در این نوع سامانه‌ها درون یک بستر ابری ذخیره می‌شوند.
قطعا ابری بودن نوعی مزیت به حساب می‌آید و به همین جهت کاربر ال ام اس مبتنی بر ابر قادر است با سرعت بیشتر و با هزینه کمتر به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشد. اجرا و نگهداری سامانه ابری مدیریت یادگیری به میزان بسیاری به تخصص کمتری نیاز دارد.
سیستم مدیریت محتوا (Content Management System)
سی ام اس (CMS) یا سیستم مدیریت محتوا هم نوعی سامانه مدیریتی محتوا شبیه به ال ام اس اما با اختیارات کمتر است. در CMS کاربران قادرند اسناد را ببینند اما همانند ال ام اس نمی‌توانند پیگیری و گزارش پیشرفت‌ها را ارائه بدهند.
کلاس مجازی و آنلاین (Online Class)
یکی از ویژگی‌های دنیای مجازی شبیه بودن آن به دنیای واقعی است. به همین منظور عمده امکاناتی که در دنیای واقعی وجود دارد شبیه و عین آن در دنیای مجازی نیز موجود است. کلاس مجازی هم به همین صورت در دنیای مجازی و به شکل کلاس واقعی طراحی شده است.
در این کلاس‌ها آموزش‌ها به صورت آنلاین در ساعت و زمانی مشخص برگزار میشود. همچنین در یک کلاس مجازی که ممکن است به صورت زنده نیز اجرا شود امکانات و ابزارهایی در اختیار مدرس قرار می‌گیرد تا فراگیران بتوانند به شکلی ساده و بدون چالش با یکدیگر ارتباط و تعامل داشته باشند.
بدیهی است وجود امکاناتی همچون پرسش از مدرس در حین تدریس، زنده بودن تدریس، ارائه گواهینامه و کارنامه، برگزاری آزمون و امکاناتی از این دست باعث میشود تا کیفیت کلاس مجازی بالاتر باشد.
محتوای الکترونیکی (Online Content)
محتوا قلب و عنصر حیاتی یک دوره و آموزش مجازی است. در واقع همانطور که محتوا در هر شکل از آموزش اهمیتی حیاتی دارد در آموزش مجازی نیز می‌توان گفت بدون محتوای الکترونیکی آموزش مجازی و آنلاین نیز امکان ناپذیر است.
این محتوا به طور معمول در قالب ویدئو، موشن گرافیک، فلش، اسکورم و متن تولید میشود. محتوای الکترونیک همچنین براساس جزوه و دانش مدرس تولید میشود و در صور عدم نظارت مدرس به محتوا قطعا محتوای ارائه شده از ارزش علمی برخوردار نخواهد بود.
برهمین اساس می‌توان گفت در تولید محتوای آموزشی گروه‌هایی همچون مدرس، نویسنده سناریو آموزشی، گرافیست و متخصصان تولید محتوا درگیر خواهند بود. در غیر این صورت محتوای تولید شده و خروجی اثر از کیفیت لازم برخوردار نخواهد بود.
دسترسی (Accessibility)
دسترسی یکی از اصطلاحات آموزش الکترونیکی است. باید توجه داشته باشید که قابلیت دسترسی یعنی افراد مختلف با توانایی مختلف بتوانند از محتوای موجود در کلاس مجازی بهره ببرند.
کسی که مسئولیت طراحی دوره آنلاین را به دست می‌گیرد باید قادر باشد تا دوره‌ای ساده و بدون پیچیدگی با کاربری بالا در اختیار فراگیران قرار بدهد. همه این موارد که دسترسی را برای کاربر ساده می‌کنند در اصطلاح آموزش الکترونیکی دسترسی و قابلیت دسترسی خوانده می‌شوند.
یادگیری فعال (Active Learning)
اگر در زمینه آموزش و روش‌های نوین آموزشی تحقیق کرده باشید، حتما با اصطلاح تخصصی یادگیری فعال آشنایی دارید. یادگیری فعال شیوه آموزشی نوین به فراگیران آموزشی است. پایه گذاری این شیوه به خصوص با گسترش آموزش‌های آنلاین و به خصوص آموزش‌های ترکیبی بیش از پیش رونق گرفت و میسر شد.
در یادگیری فعال دانش آموزان به همکاری و مشارکت فعالانه در آموزش تشویق می‌شوند. در این رویکرد از دانش آموزان خواسته میشود تا به بحث و حل مسئله بپردازند. کلاس معکوس باعث میشود تا دانش آموزان در کلاس درس از طریق یادگیری فعال مباحث درسی را بیاموزند. برای آشنایی با کلاس معکوس و نقش آن در یادگیری فعال دانش آموزان پیشنهاد می‌کنیم مطلب کلاس معکوس چیست را بخوانید.
ارزیابی (Assessment)
همانطور که در بالا گفته شد یکی از ویژگی‌های مهم دوره‌های آموزشی آنلاین برگزاری آزمون است. ارزیابی نیز به عنوان اصطلاح آموزش الکترونیک در آموزش مجازی به شکل آزمون الکترونیکی و آنلاین میان دوره و پایان دوره به منظور سنجش عملکرد فراگیران انجام میشود.
آموزش غیر همزمان (Asynchronous Learning)
آموزش غیرهمزمان نوعی امکان و خدمت به فراگیر به حساب می‌آید. در این نوع از آموزش دانش پذیران به طور فردی و انحصاری آموزش می‌بینند و مختارند دوره را در زمان، مکان و سرعتی که مناسب حال خود می‌دانند پشت سر بگذارند.
این مطلب به روز رسانی میشود.
